Boat trip along the Mun River
ล่องเรือแพแลลำมูล
The port is located at Lan Sai Baan Mai Moo12 at Ta Change Sub-district, Chaloem Phra Kiat District Nakhon Ratchasima. There are 3 tourist boats with 15 seats. The boat trip is an educational trip exploring the nature and the way of life along the bank of the Mun River, where ancient elephant fossils are found with the most diverse genera, 10 out of 55 genera. These genera are Gomphotherium, Prodeinotherium, Protanancus, Tetralophodon, Stegolophodon and other ancient animal fossils in 16-0.01 not sure what this number is supposed to be million years. These fossils are: Aceratherium porpani; short-necked giraffe; Orangutan; hippopotamus; chalicothere; saber-toothed cat; hog; and giant turtle.
The boat trip was inspired by the boat journeys during the reign of King Rama VI in which Ta Chang is a steamer port for towing cargo and transporting people between Nakhon Ratchasima and Ubon Ratchathani along the Min River. Along the route can be seen the Chaloem Phra Kiat Nanyan Tree, the Ancient Boat, a Sand pit, an ancient elephant landscape and the Black Bride and the King Rama 6th Memorial.
ท่าล่องแพ ตั้งอยู่ที่ท่าลานไทร บ้านใหม่ หมู่ที่ 12 ตำบลท่าช้าง อำเภอเฉลิมพระเกียรติ จังหวัดนครราชสีมา มีเรือบริการนักท่องเที่ยว จำนวน 3 ลำ บรรจุนักท่องเที่ยวได้ลำละประมาณ 15 ที่นั่ง เป็นเส้นทางท่องเที่ยวศึกษาธรรมชาติและวิถีชีวิต 2 ฝั่งมูล ในบริเวณใกล้จุดบรรจบกับลำตะคอง ในเขตตำบลท่าช้างซึ่งเป็นแหล่ง ที่พบฟอสซิลช้างดึกดำบรรพ์หลากหลายสายพันธุ์ที่สุดในโลก ถึง 10 สกุลจาก 55 สกุลที่พบทั่วโลก เช่น ช้างสี่งา ช้างงาจอบ ช้างงาเสียม ช้างสเตโกดอน รวมทั้งสัตว์อื่น ๆ ที่ร่วมสมัยกันต่อเนื่อง ยาวนาน ในช่วง 16-0.01 ล้านปีก่อน เช่น แรดไร้นอ ยีราฟคอสั้น อุรังอุตัง ฮิปโป ชาลิโคแธร์ เสือเขี้ยวดาบ หมูป่าโบราณ เต่ายักษ์
การล่องเรือใช้แนวคิดเรือโบราณสมัยรัชกาลที่ 6 ที่ท่าช้าง ซึ่งเป็นท่าเรือกลไฟสำหรับลากจูงเรือบรรทุกสินค้าและผู้คนไปมา ระหว่างนครราชสีมากับอุบลราชธานีตามเส้นทางลำมูล สำหรับจุดจอดแวะในเส้นทางท่องเที่ยวทางเรือเริ่มจากไทรงาม แหล่งเรือโบราณ บ่อทรายปากปะคาม โขลงช้างดึกดำบรรพ์ สะพานดำรถไฟและอนุสรณ์สถาน ร.6 เป็นต้น
Petrified wood found at the bottom of the Mun River’s confluence with the Lam Takhong River, was the first one that was kept at the Memorial. King Rama VI visited the construction of the bridge for the train to cross the Mun River in 1921. The engineer and the locals offered this petrified wood to the king and he suggested that it should be kept in this area. The Memorial to restore this petrified wood was constructed and can be visited until present. It is later called the Black Bridge at Chaloem Phra Kiat
ไม้กลายเป็นหินจากท้องร่องแม่น้ำมูลใกล้จุดบรรจบลำตะคอง นับเป็นไม้กลายเป็นหินต้นแรกที่ได้รับการอนุรักษ์ในรูปแบบอนุสรณ์สถานและสัมพันธ์กับสถาบันพระมหากษัตริย์แห่งเดียวของโลก กล่าวคือพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว หรือรัชกาลที่ 6 ได้เคยเสด็จไปตรวจการก่อสร้างสะพานรถไฟข้ามแม่น้ำมูล เมื่อ พ.ศ. 2464 พระยาราไพพงศ์บริพัตรวิศวกรผู้ควบคุมการก่อสร้างและชาวบ้าน ได้ถวายไม้กลายเป็นหินจากท้องร่องแม่น้ำมูลให้กับพระองค์ แต่พระองค์ทรงแนะให้เก็บรักษาไว้ใน ท้องที่ที่พบจึงมีการก่อสร้างอนุสรณ์สถานการเสด็จและนำไม้กลายเป็นหินดังกล่าว จัดไว้บนอนุสรณ์สถานนั้น ซึ่งยังคงมีอยู่ตราบกระทั่งปัจจุบัน อนุสรณ์สถานไม้กลายหิน ณ สะพานรถไฟข้ามแม่น้ำมูล จุดที่เรียกว่า “สะพานดำ” อำเภอเฉลิมพระเกียรติ (อุทธยานธรณีโคราช ออนไลน์ ปี 2563) รูปที่ 4.1 ภาพประกอบ สะพานข้ามรถไฟลำแม่น้ำมูล
ภาพที่ 4.1 สะพานข้ามรถไฟลำแม่น้ำมูลและอนุสรณ์สถานีไม้กลายหิน ร.6
ที่มา: อุทธยานธรณีโคราช ออนไลน์ (2563)
Chaloem Phra Kiat is a small community and prosperous in the old time along the Mun River. It was an important port for transport goods from the boat from the route of the Maekong River and Chi River. In the old time, transporting goods using waterway was not as convenient as using elephants. This community was also the route of ancient elephants to cross the west to east of the Mun River. The community was named from this significance.
Later, in the reign of King Rama V, the first rail route from Bangkok to Nakhon Ratchasima was constructed mainly for travel. In 1917, King Rama VI expanded the rail route to join Ubon Ratchathani with the bridge for logistic purposes. After the construction was completed, waterway logistics were ended because it was faster and more convenient using the train for this purpose to different cities. Ta Chang was named Chaloem Phra Kiat District on December 5th,1996.
เดิมอำเภอเฉลิมพระเกียรติเป็นชุมชนเก่าแก่เล็กๆ ที่มีความเจริญแห่งหนึ่งตั้งอยู่ริมแม่น้ำมูล เรียกว่า หมู่บ้านท่าช้าง เนื่องจากสถานที่ตั้งบ้านเรือนตั้งอยู่บริเวณชุมทางน้ำ ในอดีตท่าช้าง เป็นเมืองขนถ่ายสินค้าจากเรือกลไฟที่แล่นมาจากแม่น้ำโขงและแม่น้ำชี ทำให้ความสำคัญในระดับเมืองท่าของมณฑลนครราชสีมา แต่การขนถ่ายสินค้าในอดีตกระทำได้ด้วยควายากลำบาก เนื่องจากไม่มีถนนหนทางสะดวกเช่นปัจจุบัน ส่วนใหญ่ใช้ช้างเป็นพาหนะในการขนถ่ายสินค้าเป็นสำคัญ ประกอบกับเป็นเส้นทางของช้างป่าที่ลงมาหากินยังบริเวณชุมทางน้ำเพราะความสมบูรณ์ของป่าและอยู่ในเส้นทางการเดินทางของช้างและขวาญช้างข้ามลำน้ำมูลจากฝั่งตะวันตกไปมากับฝั่งตะวันออก จึงถูกเรียกว่า "ท่าช้าง"
ต่อมาในสมัยราชกาลที่ 5 ได้สร้างทางรถไฟสายแรกของภาคตะวันออกเฉียงเหนือ จากกรุงเทพฯ – นครราชสีมา ก็ยังไม่สะดวกในการขนถ่ายสินค้าเท่าใดนัก พ.ศ. 2460 ในสมัยราชกาลที่ 6 ได้โปรดเกล้าให้สร้างทางรถไฟต่อจากเมืองนครราชสีมา - อุบลราชธานี พร้อมกับสร้างสะพานข้ามแม่น้ำมูลทำให้ส่งผลกระทบกับการขนถ่ายสินค้าทางเรือ โดยเฉพาะเมื่อทางรถไฟสร้างเสร็จและเปิดดำเนินการ การขนถ่ายสินค้าทางเรือกลไฟจึงปิดกิจการลง เพราะสินค้าสามารถขึ้นลงได้ที่สถานีรถไฟท่าช้าง รวมทั้งสามารถส่งไปยังเมืองต่าง ๆ ได้สะดวกรวดเร็ว สุขาภิบาลท่าช้างจึงได้เป็นอำเภอเฉลิมพระเกียรติ ในวันที่ 5 ธันวาคม พ.ศ. 2539 (ที่มา: อุทธยานธรณีโคราช ออนไลน์ ปี 2563) รูปที่ 4.2 ภาพประกอบล่องเรือ
ภาพที่ 4.2 ล่องเรือ
ที่มา: อุทยานธรณีโคราช ออนไลน์ ปี 2563